Ass wis 9 n usunded* n laẓ n yiselmaden n tmaziγt
: zemren ad reglen yiberdan
*grève
”Menγir tifratin ay d-nessumer (proposer) yagi fell-asen, ulac tifrat niḍen”, d ay-a ay d-yenna
uneγlaf (lewzir) n ttṛebga, Benbouzid, deg usarag ay iga iḍelli [3 Nwembeṛ] γef n yedlisen n uγerbaz,
mi akk-n t-sseqsan γef wamek ara tefru temsalt n yiselmaden-nni n tmaziγt n Tubiret.
Iselmaden n Tubiret (deg 32 id-sen), γer-sen 9 wussan ay-a seg wasmi ay d-bdan asunded (grève) n laẓ sdat
wexxam n tγamsa (presse) n Tahar Djaout, deg temdint n Ldzayer, akk-n ad ssuttren ad ten-rren γer yimukan-nsen n
leqdic.
Benbouzid yettwassnen belli mi ara d-yini awal, ur itteqqel ara deg ṛṛay-is, yerna zzit i tmes u yenna-d
belli iselmaden-a amur ameqran deg-sen sεan aswir n useggas wis tlata n tesnawit (lycée), dγa zemren kan ad ten-rren
d imalalen (adjoints) n usselmed, d iqeddacen deg yinegmiyen (laboratoires), ma ulac, ma bγan ad qqlen γer usselmed
n tmaziγt, yessefk ad gen assileγ (formation) deg yiles n Masensen, yerna ”aγlif (ministère) yewjed ad
asen-yessifses anekcum γer wammas n ussileγ (centre de formation)”, γef wakk-n d-yenna Benbouzid.
Deg tgara, Benbouzid yextem-itt-id s wawal-a : ”ulac akk tifrat tasertit (politique) ay izemren ad tefru ugur
n yiselmaden-a igan asunded (grève)”.
Ay-a maci d ay-n yesfeṛḥen iselmaden-nni, yerna, γef wakk-n ay aγ-d-nnan nitni, atni mazal-iten
εewwlen akk-n ad kemmlen asunded-nsen (grève). ”Ur nberru ara i ḍḍbel deg waman, ad nkemmel alama d
ḍḍerf”, ay aγ-d-nnan.
Tamsetla (solidarité) ed yiselmaden-a mazal la tettimγur. Yuγ lḥal, Farid Ferragui, acennay n tayri
s teqbaylit, iṛuḥ iḍelli γer wexxam n tγamsa (presse) yerna yenna-d belli iselmaden-a ”ttalasen”
s tidet ad ssuttren ad qqlen γer yimukan-nsen n leqdic. ”Tamaziγt, ass-a, teḥwaj iselmaden, yerna aql-aγ
da akk-n ad nkemmel imenγi, nekni s yinuẓar (ifennanen)”, ay aγ-d-yenna Ferragui. Farid yesḥassef
γef tegnit iweεṛen ay deg llan yiselmaden-a n tmaziγt, yerna iger-d tiγri i yiduba (autorités) akk-n
ad εawden leḥsab-nsen u ”ad rren iselmaden-a γer yimukan-nsen γef zik lḥal”.
Ma d aneṭṭaq (porte-parole) n Tesmizwert n Tesnawiyin n Ldzayer (Coordination des Lycées d’Algérie
– CLA), yessutter seg weγlif (ministère) ad d-yaf tifrat seg leεḍil, u ad yefru, deg tazwara-a, ugur
iḥaren n tririt n yiselmaden-a γer yimukan-nsen, sakk-in ad d-yelhu ed temsalt n yigerdasen (diplômes), akk-n ad
d-teqqar tanaḍt (décret) 168/05 n 7 Mayyu 2007. Γef leḥsab n Redouane Osmane, tanaḍt-a teqqar-d belli
tifrat-a n seg leεḍil terza kan imeggiyen n tedbelt (agents de l’administration), gar-asen wid yeslemden
tamaziγt deg yiγerbazen (llakulat).
CLA ay d-yeessuffγen iḍelli (3 Nwembeṛ) yiwen n welγu (communiqué), tger-d daγen tiγri
i uselway n unabaḍ (ṛṛayes n lḥukuma), aneγlaf n ttṛebga ed yiduba (autorités) ay terza
temsalt yerna zemren ad gen kra akk-n ad frun tamsalt-a s lḥir, u ad ifak lbaṭel ed tḥeqranit-a ”ara
yettεeddin γef yimeddukal-nneγ iqeddcen deg usselmed n tmaziγt.
Gar yiselmaden igan asunded (grève), tella yiwet n tmeṭṭut s tadist, yerna tazmert-is la tneqqes seg wass
ar ass, yerna CLA, deg welγu ay d-yessuffeγ, la d-yeqqar yif-it ma teḥbes tmeṭṭut-a asunded n
laẓ.
Seg Dépêche de Kabylie, 4 Nwembeṛ, 2007
Sγur N. Belbachir
Tasuqilt sγur Omar Mouffok