"Tiregwa n Nnfiḍ" : Ammud* n yisefra n Djamila n Tferka
”Aṭṭuqqet
n lxir ur yettḍurru”. Akk-a ay as-yeqqar yiwen n wanzi inefεen deg wakk inurar n tudert, ladγa deg wenrar n tmaziγt,
imi s kra n wedlis ara d-yeffγen s yiles-a, nesteṛḥib yes-s imi ara yejj tamaziγt ad taf amkan-is u ad tejhed.
Ussan-a, yeffeγ-d
wedlis n yisefra n Djamila n Tferka, tamedyazt-nni yettwassnen deg tesgilt (nnuba) n « Tamedyazt war tilas », ay
d-yettqeddim Mohamed Taferka deg BRTV.
”Tiregwa
n Nnfiḍ”, ammud (recueil) n Djamila, d Mohamed Taferka s timmad-is ay as-d-yuran timsegrit (post-face) ay deg
nezmer ad nγer « Ttawil inefεen akk ay tesseqdac tmeṭṭut taqbaylit akk-n ad d-tessiwel γef
ddunit d yiγeblan-ines netta d isefra ». Djamila n Tferka tessen amek ara d-tecnu kullec s usefru, u tid yettgen
am nettat, tikkwal yettwakkes-asent wawal.
Adlis n Djamila
yesεa 180 n yisebtar yernu ulac deg-s tisuqilin (asṭerjem) γer tefṛensist (akk-n nennum nettaf deg kra n wammuden n yisefra
niḍen). Taqcict-a tlul-d deg taddart n Ayt Yemγur, deg tγiwant n Amecṛas (Tizi Wezzu). Deg wammud-ines, tefka Djamila
amur ameqran i tayri akk-n ad d-tessken i medden dakk-n γas ma yella nesmeεreq nettu-tt, tayri dima tetteqqel-d, dima
nesmektay-itt-id. Dγa, Djamila tcennu γef wakk idisan n tayri, ula γef uḥemmel n tayri u mi ara nγer
isefra-ines, ur nettḥulfu i trutint, wala i uεiwed. Isefra n Djamila ccuṛen d tamitafuṛt akk d tugniwin
(images) n tmedyazt (poésie).
Deg usefru-ines
”Mi iḍaq ṛṛuḥ”, teqqar-d :
Aman leḥḥun
deg lqaεa
Mi iḍaq
seg-i
Ccwal selleγ-as
yettεeyyiḍ
Taṛwiḥt
ihennan, temḥa
Tettkemmil
:
Ur zmirent tejmilin
Lxir-ik ad ak-t-rrent
Neγ aḥriq n tjejjigin
Yal ass ma hdiγ-ak-tent
Ad yettwalas
wul ddin
Tamuγli-a
tumliḥt ay tesεa Djamila teddukkel d tmussni-ines ijehden deg teqbaylit. D ay-a ay d-yettafken isefra ẓiden
i tγuri.
Nnig temsalt
n tayri, Djamila Taferka tessawal daγen γef tmedyazt (poésie) s timmad-is, γef tegnit n tmeṭṭut,
γef waḍḍan, γef tmetti (société), γef lḥif, γef tudert, γef talwit d waṭas n tlufa niḍen …
Deg way-n yerzan
tamṣ̣ukt (structure), Djamila tebna isefra-ines s yiberdan yemgerraden. Kra deg-sen d iskendriyen (alexandrins),
maca tebna-d daγen ifyar (vers) s 8 n tunṭiqin (octosyllabe), akk d yisefra itteddun s ṛebεa yefyar neγ s ttesεa yefyar.
Tameγrut (rime) n Djamila d tin ay deg teṭṭuqqet temṣ̣ukt n AAB, u tesseqdec tameγrut tanmidegt (rime croisée).
Yessefk ad d-nger
tamawt dakk-n Djamila tesseqdec aṭas tamitafuṛt deg yisefra-ines, u llan kra deg-nsen, deg wezwel-nsen (titre)
yagi ad tt-naf am “Ajejjig n Lekdeb”, “Tabrat i zzheṛ”, “Snulfu-iyi-d”.
Ammud-a (recueil)
tessuffeγ-it-id Djamila i ddemma-ines, d acu kan , tettekka deg-s BRTV. D
tiẓrigin ”Le Savoir” [Tizi Wezzu] ay t-id-yessuffγen. Axxam-a n ussuffeγ n
yedlisen, melmi kan ay d-yebda leqdic u la yettnerni cwiṭ, cwiṭ.
Djamila n Tferka, tesεa
daγen zzheṛ imi argaz-ines, Salem Saâd, yebded s idis-is, yettεawan-itt. Tanaẓurt-a (artiste) la tt-yettṛaju
waṭas n lxir γer sdat. Ihi a Djamila, γas faṛes !
Sγur Salem Amrane
Dépêche de Kabylie, Yebrir
2007
Tasuqilt
sγur Omar MOUFFOK